ماده های برودتی یا همان ماده سرد کننده که به نام های ماده سرد ساز یا مبرد نیز شناخته می شود، ترکیبی است که اغلب به شکل گاز و مایع پدیدار می شوند. این گاز در پایین آوردن دمای محیط بسیار موثر است و از آن استفاده فراوانی برای همین امر می کنند. حال این محیط ممکن است محیط یخچال یا یا حتی محیط اداره و خانه باشد. گاز برودتی گزمای محیط را جذب کرده و آن را به بیرون هدایت می کند.
انواع گاز برودتی
در حالت کلی ما چهار نوع گاز برودتی داریم:
گازهای طبیعی
گازهای کلروفلوئوروکربن ها
گازهای هیدرو کلروفلوئوروکربن ها
گازهای هیدرو فلوئوروکربن ها
گازهایی مثل هیدروکربن و یا حتی کربن دی اکسید در دسته گازهای طبیعی قرار می گیرند. ولی گازهایی مثل کلروفلوئوروکربن ها، هیدرو کلروفلوئوروکربن ها، هیدرو فلوئوروکربن ها و … را زیر مجموعه های گازهای مصنوعی می باشند. در ادامه به معرفی کامل هر کدام از این دسته ها می پردازیم.
گازهای برودتی طبیعی
این دسته از گاز ها همانطور که از نامشان پیداست طبیعی هستند و توسط انسان ها ساخته نمی شوند و در نتیجه آسیبی به محیط زیست وارد نمی کنندو دارای قیمتی بسیار ارزان نیز می باشند. معروف ترین گازهای برودتی طبیعی، شامل: آب، هیدروکربن، هوا،دی اکسید کربن، اتان، ایزوبوتان، آمونیاک، ایزوپنتان ، پروپیلن و … می باشند.
کلروفلوئوروکربن ها (CFS)
گازهای برودتی کلروفلوئوروکربن ها از کلر، فلوئور و کربن تشکیل شده اند. گازهایی برودتی CFS هم در مصارف تجاری و صنعتی، و هم در مصارف خانگی قابل استفاده می باشند. در ابتدای ساخت این دسته از گاز ها، فکر می کردند که این گاز بی خطر است اما بعدها مشخص شد که این گاز به محیط زیست ولایه ی اوزون صدمه می رساند. معروف ترین گاز های این دسته شامل: گازهای تری کلروفلوئورومتان ، دی کلرودی فلوئورومتان و کلروپنتافلوئورواتان و … می باشند.
هیدرو کلروفلوئوروکربن ها (HCFC)
این دسته از گازهای برودتی در اصل جایگزین CFCها می باشند. گاز های HCFC ازهیدروژن، کلر، فلوئور و کربن تشکیل شده اند. این دسته نسبت به گازهای CFS کم خطر تر هستند اما این ها هم همچنان بر روی محیط زیست و لایه ی اوزون تاثیرات مخربی می گذارند. معروف ترین گاز های این دسته: کلروفلوئورو متان، کلرودی فلورو متان، دی کلروفلوئورو متان، R401A، R409A، R414B، R416A R401B، R402A، R403B، R408A، می باشند.
هیدرو فلوئوروکربن ها (HFC)
در گاز های برودتی HFC ذرات کلر دیده نمی شوند. با توجه به این مسئله این نوع از گاز ها آسیب چندانی به طبیعت نمی زنند و به همین خاطر همیشه مورد استقبال شرکت های سازنده تجهیزات سرمایشی قرار می گیرند. اما باز هم به اندازه گازهای برودتی طبیعی بی خطر نیستند.
معروف ترین گازهای این دسته : پنتا فلوئورو اتان، فلوئورو متان ، دی فلورور متان، فلوئورو فرم، R404A، R407C، R410A R422A، R422B، R422D ، R417A، ، R507، R508B می باشند.
خصوصیات گاز برودتی
گاز های برودتی باید دارای ویژگی ها و خصوصیت هایی مثل دما و فشار بحرانی گاز برودتی، حرارت نهان تبخیر گاز برودتی ، گرمای ویژه گاز برودتی مایع و فشار تقطیر گاز برودتی و دمای جوش گاز برودتی و … باشند. سیال و سیلندر مورد استفاده شما باید حتما دارای ویژگی های زیر باشند:
اکسید کننده نباشند.
قابلیت اشتعال نداشته باشند.
سمی نباشند.
قابلیت انفجار نداشته باشند.
از نوع گازهای پایدار باشد.
نباید تنفس کردن آن به سلامت ضرر بزند.
ماده سرمازا نباید باعث ایجاد زنگ زدگی بشود.
اختلاف بین فشار تبخیر و تقطیر بسیار کم باشد.
جا به جایی نسبی اش برای ایجاد میزان معینی برودت کم باشد.
در صورت نشتی، به آسانی قابلیت تشخیص داشته باشند.
در فشار کم یا همان نقطه جوش پایین بتوانند عملیات خود را انجام بدهند.
مبردهای یخچال و کولر گازی
مبردهای کولر گازی و یخچال از نظر ترکیب مولکولی به دو دسته گازهای جدید و گاز های قدیمی تقسیم می شوند:
گازهای قدیمی مثل R12 و R22 و R134 از یک نوع مولکول می باشند.
گازهای جدید مثل R600 , R410 و R436 و R407 از چند نوع گاز تشکیل شده‌اند و زمان شارژ کردن گاز، باید بصورت مایع شکل شارژ بشوند تا میزان ورودی به کولر گازی و یخچال فریزر متعادل باشد.
قوانین مربوط به استفاده از گازهای برودتی
همانطور که گفتیم، گازهای برودتی تاثیر منفی بر روی محیط زیست می گذارند و به همین علت، کشورهای مخنتلف برای استفاده از این گاز ها محدودیت هایی گذاشتند که آنان را هم اکنون با هم بررسی می کنیم:
گازهای برودتی نباید تعمدی خالی بشوند.
هرگونه رعایت نکردن قوانین محیط زیستی، دارای پیگیری قانونی می باشد.
سیستم های برودتی ای که آسیب دیده هستند باید نهایتا ظرف 30 روز تعمیر بشوند.
شرکت و متخصص های شاغل در آن شرکت باید دارای گواهی نامه های معتبر باشند.
هنگام نصب، جداسازی و یا شاژر سیستم های برودتی، باید از فیتینگ های مخصوص استفاده کنید تا نشتی گاز را به حداقل برسانید.
سوالات متداول خرید گاز برودتی
گاز برودتی چیست؟
ماده های برودتی یا همان ماده سرد کننده که به نام های ماده سرد ساز یا مبرد نیز شناخته می شود، ترکیبی است که اغلب به شکل گاز و مایع پدیدار می شوند. این گاز در پایین آوردن دمای محیط بسیار موثر است و از آن استفاده فراوانی برای همین امر می کنند.
چند نوع گاز برودتی در جهان موجود است؟
در حالت کلی ما چهار نوع گاز برودتی داریم: گازهای طبیعی، گازهای کلروفلوئوروکربن ها، گازهای هیدرو کلروفلوئوروکربن ها، گازهای هیدرو فلوئوروکربن ها
گازهای برودتی بر روی محیط زیست چه تاثیری می گذارند؟
خیلی از گازهای برودتی تاثیر منفی بر روی محیط زیست و لایه ی اوزون می گذارند و باعث گرم شدن کره زمین می شوند.
آیا میتوان گاز برودتی دستگاه را تعویض کرد؟
بستگی به نوع مبرد دارد. مثلا مبرد R-410A را نمی توان تغییر داد ، اما مبرد R-22 قابلیت تعویض دارد.
گازهای برودتی چه خصوصیات و ویژگی هایی دارند؟
این گازها عموما دارای خصوصیات زیادی می باشند مثلا : نباید تنفس کردن آن به سلامت ضرر بزند، ماده سرمازا نباید باعث ایجاد زنگ زدگی بشود، اختلاف بین فشار تبخیر و تقطیر بسیار کم باشد، جا به جایی نسبی اش برای ایجاد میزان معینی برودت کم باشد، در صورت نشتی به آسانی قابلیت تشخیص داشته باشند، در فشار کم یا همان نقطه جوش پایین بتوانند عملیات خود را انجام بدهند.
